• home
  • mijn aanbod
    • kennismaken
    • duurzaam ontwerp
    • vergunning
    • werkomschrijving
    • aannemer kiezen
    • bouwbegeleiding
  • milieuvriendelijk
  • projecten
    • uitbouw jaren 50 woning
    • verbouwing Oegstgeest
    • houten aanbouw Leiden
    • uitbouw Voorschoten
    • uitbouw Voorschoten 2
    • boerderij Leiden
    • uitbouw Voerendaal
    • villa met 2 gezichten
    • berging Leiden
    • prieel
    • houten tuinhuis
    • appartementen leiden 2
    • badkamer Warmond
  • blog
  • contact
juni 6, 2017

het detail: houten gevelbekleding

aandachtspunten

Buitenwanden die zijn afgewerkt met een houten gevelbekleding. In mijn projecten ben ik er steeds vaker mee bezig. Om goede oplossingen voor de houten projecten te bedenken kijk ik veel rond om te zien hoe anderen dat hebben gedaan en wat ik daar van kan leren. Een houten gevel bouwen is in principe niet moeilijk, mits je die principes kent en goed toepast.
Belangrijk aandachtspunt is de bevestiging van de houten delen, daarbij spelen drie zaken een rol:

  1. het regelwerk (de latten waar de geveldelen op worden bevestigd)
  2. de bevestigingsmiddelen (nagels en schroeven)
  3. de afstand tussen de geveldelen

In dit bericht beschrijf ik de aandachtspunten aan de hand van projecten die ik tegen ben gekomen. Wat ging er goed en wat kan er beter.
Voordat ik die drie punten onder de loep neem, wil ik de algemene term geveldelen uitleggen. Er bestaan vele soorten houten profielen in allerlei afmetingen, waarbij ieder profiel weer zijn eigen naam heeft. De profielen die je het meeste tegenkomt zijn:
rechthoekige deel (plank), schaaldeel, vellingschroot, rhombus profiel, rabatdelen (Zweeds rabat, halfhouts rabat), bevelsiding, channelsiding, en blokprofiel.
In onderstaande tekening zie je de verschillende profielen. Een schaaldeel is niet getekend, dat is een plank waar de schors van de boom nog aan zit. Een blokprofiel is niet te verwarren met een blokhutprofiel. Dat is een soort schroot met messing en groef, maar dan dikker.

overzicht van veel voorkomende houten gevelprofielen

veel voorkomende houten gevelprofielen

1. het regelwerk

Geveldelen worden op houten latten bevestigd. Dit wordt regelwerk genoemd.

regelwerk bij houten gevelbekleding

Links: regelwerk van verticale latten bij horizontale gevelbekleding. Rechts: dubbel regelwerk bij verticale gevelbekleding, om ventilatie achter de gevelbekleding mogelijk te maken.

De latten van het regelwerk moeten voldoende dik en breed zijn, en lang meegaan. De dikte van de latten bepaalt de diepte van de spouw tussen de achterconstructie en de geveldelen. Vocht achter de geveldelen moet via de spouw goed afgevoerd kunnen worden. Ophoping van vocht kan tot verrotten van het hout leiden. Voor het bevestigen van 2 geveldelen is een voldoende brede regel van belang.

bevestigen houten gevelbekleding

De latten zitten heel dicht op elkaar, waarschijnlijk om beide latten aan de smalle regel erachter te kunnen bevestigen. De witte stippellijnen geven de regel aan, helaas zit de rechter nagel er net naast.

bevestigen van houten gevelbekleding

Het gebruik van regelwerk op de hoeken is ook aan te raden. De latten op de foto zijn met nagels aan elkaar bevestigd. De kans op scheuren van het hout is hierbij groot en er is geen ruimte gelaten tussen de latten, waardoor ophoping van vocht houtrot kan veroorzaken.

2. de bevestigingsmiddelen

Voor het bevestigen van houten geveldelen moeten roestvaststalen ringnagels of schroeven (lenskop, bolkop) worden gebruikt. Nagels en schroeven van een andere metaalsoort kunnen zwarte strepen op het hout veroorzaken.

bevestiging houten gevelbekleding met nieten

Hier zijn nieten gebruikt zonder dat die roestvast zijn, waardoor er zwarte strepen op de gevel zijn ontstaan. Ziet er een beetje triest uit vind ik.

bevestiging houten gevelbekleding

De kop van de linker nagel ligt mooi op het hout, de rechter nagel is te diep in het hout geslagen. Hout is niet overal even hard, waardoor er bij het bevestigen constant gecontroleerd moet worden of de nagels niet te diep in het hout gaan.

Het gebruik van nieten of T-nagels is zeker af te raden. Die bieden onvoldoende grip en stevigheid. Bij het aanbrengen van de nagels of schroeven moeten de koppen op het houtoppervlak blijven liggen. Als ze dieper het hout in worden geslagen dan beschadigt het hout. Dit kan houtaantasting en vervuiling van het hout veroorzaken. Een ander belangrijk aandachspunt bij het bevestigen is de afstand van de nagel of schroef tot het uiteinde van het geveldeel. Als je de nagel of schroef te dicht op de rand aanbrengt, dan kan het hout gaan scheuren. Harde houtsoorten en verduurzaamd hout kunnen het beste voorgeboord worden.

bevestiging houten gevelbekleding

De nagels zijn keurig aangebracht, de potloodstreep is nog te zien. 1 nagel per lat was overigens voldoende geweest, aangezien de latten smaller zijn dan 12 cm

bevestigen houten gevelbekleding

bij de middelste lat zijn ze een nagel vergeten waardoor de lat gaat wijken

Plaats van de nagels of schroeven.

bevestiging Zweeds rabat

Het Zweeds rabat is met nieten aangebracht. De nieten bieden onvoldoende houvast voor het relatief zachte hout, waardoor de delen krom trekken.

bevestiging Zweeds rabat

De delen trekken zo krom dat ze voor de koplatten uitsteken. Er is overigens ook onvoldoende ruimte tussen de delen aangehouden.

3. afstand tussen de geveldelen

Hout werkt, dat wil zeggen dat het onder invloed van vocht kan zwellen, en door zonnewarmte kan krimpen. Het hout moet voldoende ruimte hebben om te kunnen zwellen en krimpen. Daarom moet er tussen de geveldelen 7 – 10 mm ruimte worden gehouden. Ook moeten de delen vrijgehouden worden van aansluitende constructieonderdelen.

afstanden tussen de geveldelen

Afstand tussen de geveldelen en tussen aansluitende constructieonderdelen

Aan de onderzijde van de gevel moet er ruimte worden gehouden tussen de grond (maaiveld) en de onderkant van de houten delen. Het is raadzaam om een afstand van minimaal 30 cm aan te houden. Het hout blijft dan vrij van opspattend vocht. Op de foto kan je zien dat daar geen rekening mee is gehouden. Door het optrekkende en opspattende vocht is de onderzijde groen geworden. Als je de houten delen minimaal 30 cm vanaf de grond bevestigt, dan ontstaat er een rand aan de onderkant van de gevel. Architecten vinden dat vaak niet mooi.

groene aanslag op houten gevel

De houten latten lopen door tot vlak boven de grond. Door opspattend vocht en vuil is er een groene aanslag ontstaan.

Voor deze gevel zou een strook van houten latten met een hoogte van ongeveer 50 cm een oplossing kunnen zijn. Als dat hout niet mooi of goed meer is, hoef je alleen de onderste strook latten te vervangen.

afstand houten gevelbekleding tot de grond

Een strook latten toepassen die makkelijk vervangbaar is, of een afstand van de latten tot de grond aanhouden.

eigen werk

Binnenkort start de bouw van mijn ontwerp voor een houten aanbouw met een gevelbekleding van houten latten en later dit jaar de bouw van een houten bijgebouw. Na alle theorie en lessen uit de praktijk ben ik benieuwd of ik als bouwbegeleider samen met de aannemer de principes (wel) goed kan toepassen.

Heb je vragen over het toepassen van houten gevelbekleding of wil je je ervaring met een houten gevelbekleding delen?
Laat je reactie s.v.p. achter in het commentaarveld.

gevelbekleding van houten latten

Houten aanbouw met een open gevelbekleding van houten latten.

houten gevelbekleding

Houten schuur met een gevelbekleding van horizontale houten delen.

maart 3, 2016

het detail: houten hoek

houten gevel 01

houten latten die de hoek om gaan, in twee richtingen

woning met houten gevel 01

woning 1

Gevelbekleding van hout. Ik zie het steeds vaker bij nieuwbouw woningen. Houten latten, houten planken, verticaal of horizontaal, transparant of dekkend afgewerkt. Het aanbrengen van houten latten of planken op rechte vlakken is in principe niet moeilijk. Maar je moet als bouwer ook een keer de hoek om…
Een hoek is de plek waar twee gevels elkaar ontmoeten. Mij valt die ontmoeting vaak het meest op. Waarschijnlijk omdat daar details te vinden zijn. Een hoek bij een houten gevel kun je op veel manieren oplossen. De één mooier dan de ander.
Een hoekoplossing bij een houten gevel ziet er goed uit als het ritme en patroon van de houten delen wordt doorgezet de hoek om. Dat is goed gelukt bij de woning op de eerste foto.

houten gevel 02

een extra accent op de hoek door bredere latten die uitsteken

woning met houten gevel 02

woning 2

Een andere manier om de hoek op te lossen is het maken van een extra accent, zoals bij de woning op foto 2, of als de houten delen overlappend zijn aangebracht door middel van een houten lat op de hoek bij de woning op foto 3.

houten delen potdekselwerk

een houten lat schuin op de hoek

woning met houten gevel 03

woning 3

Daarbij is het wel zo fraai als de houten lat op de hoek van dezelfde houtsoort is als de rest van de houten delen. Dat is bij de woning op foto 4 volgens mij niet het geval. Op zich geen ramp, maar ik denk dat de meeste architecten willen dat een woning er uit ziet als een geheel, een massa. Als de hoeklat net een andere kleur heeft, dan is zichtbaar dat een woning bestaat uit aan elkaar gemonteerde vlakken.

houten gevel 4

een hoeklat in een andere houtsoort en kleur

Hout werkt: het krimpt en zwelt. Om die reden is het doorzetten van planken tot de hoek niet zo’n goed idee. Door het kromtrekken van de planken is er bij de woning op foto 5 een zichtbare naad ontstaan op de hoek.

halfhoutsrabat tot de hoek

het kromtrekken van het halfhouts rabat is zichtbaar doordat het tot de hoek is doorgezet

woning met houten gevel 05

woning 5

Soms komt de verdeling van de latten net niet helemaal uit op de hoek. Bij de grovere latten die zijn gebruikt bij de woning op foto 6 vind ik dat niet storend.

houten gevel 05

verticale latten die net niet in het ritme de hoek om gaan

woning met houten gevel 06

woning 6

Hoe fijner de latten en de structuur, hoe meer het opvalt als er onregelmatigheden voorkomen op de hoek.
Bij de woning op foto 7 zijn fijne planken gebruikt, die secuur zijn aangebracht. Het witte kastje op de gevel en de elektradraad die uit het plafond steekt vallen dan extra op.

aanvulling 20 april 2016.
De tevreden bewoner van deze woning stuurde mij een reactie. De elektradraad is voor de bevestiging van een dome camera en het witte kastje wordt vervangen door een meer passend antraciet exemplaar, zoals de kleur van de kozijnen. Op het moment dat ik de foto maakte was de woning nog niet helemaal klaar.

houten gevel 07

secuur aangebrachte fijne planken

woning met houten gevel 07

woning 7

Kortom, je kan met hout alle kanten op.

Hans Klanker architect is gespecialiseerd in duurzaam verbouwen voor particulieren die hun huis optimaal willen aanpassen aan hun woonwensen.
Maak nu een afspraak voor een gratis kennismakingsgesprek, bel me of neem contact op per e-mail.

Dit detail is ook op de website van de Architect gepubliceerd, platform voor vakkennis en inspiratie.

februari 18, 2016

het detail: waterslag

aluminium waterslag in mooie kleur

goudkleurige waterslag in lijn met de houten planken


Een waterslag of raamdorpel bevindt zich buiten onder het kozijn en dient als overgang tussen het kozijn en de buitengevel. De waterslag zorgt er voor dat het regenwater mooi langs de gevel wordt afgevoerd en niet achter, in deze voorbeelden, de houten planken. Daarnaast sluit de waterslag de gevel af aan de onderkant van de gevelopening, de plaats van het raam. De aansluiting van een waterslag in een houten gevel is bij uitstek een detail dat laat zien hoeveel aandacht de ontwerper en bouwer aan de woning hebben besteed.

Dit goudkleurige aluminium kozijn is prachtig afgestemd op de kleur van de houten gevelbekleding. Onderaan het kozijn bevindt zich een aluminium strip, de waterslag. Doordat het aluminium kozijn in hetzelfde vlak ligt als de houten gevelbekleding kan er worden volstaan met een minimalistische waterslag.

aluminium waterslag

aluminium waterslag met kopschot


Als een kozijn wat dieper in de gevel ligt, dan moet de waterslag daar op aangepast worden. Naast de afdichting van de gevel aan de onderzijde van het kozijn, heb je te maken met de afwerking van de dagkanten, de zijkanten, van de gevelopening. Daardoor krijg je een ontmoeting van de dagkanten op de waterslag. De betimmering van de dagkanten bij dit kozijn sluit mooi aan op het kopschot van de waterslag. De kleurcombinatie vind ik minder mooi.

grijze aluminium waterslag met kopschotje

waterslag met slanke beëindiging aan de kopse kant

grijze aluminium waterslag met kopschotje

waterslag met slank kopschotje


Bij het derde voorbeeld sluit de aluminium waterslag mooi tegen de houten dagkanten, doordat de waterslag een slanke opstaande rand heeft. De grijstinten passen ook mooi bij elkaar.

witte aluminium waterslag doorgetrokken in houten gevel

waterslag loopt door in de houten gevel

witte aluminium waterslag doorgetrokken in houten gevel, ingezoomd

lastige aansluiting tussen houten planken en waterslag met kopschotjes


Het laatste voorbeeld laat een minder mooie oplossing zien. De waterslagen lopen aan beide kanten in de gevel door. Om dit mogelijk te maken zijn de planken ter plekke van de kopschotjes van de waterslag ingezaagd. Dat is moeilijk om strak uit te voeren. Ik geef toe dat je goed moet kijken om dit te zien, maar dat doe ik dan ook.

De drie eerste voorbeelden laten juist zien dat het ook op een mooie manier kan.

Hans Klanker architect is gespecialiseerd in duurzaam verbouwen voor particulieren die hun huis optimaal willen aanpassen aan hun woonwensen.
Maak nu een afspraak voor een gratis kennismakingsgesprek, bel me of neem contact op per e-mail.

Dit detail is ook op de website van de Architect gepubliceerd, platform voor vakkennis en inspiratie.

september 9, 2015

het detail: hout

het detail: hout
vergrijst hout, met verschillen in kleur

Hout, wat is nu precies het detail? Het detail is dit keer niet direct zichtbaar, maar is een gevolg van andere ontwerp oplossingen.
Op de foto zie je dat de houten planken verschillende kleurtinten hebben. Onder de dakrand is het hout lichter van kleur. Dat komt doordat zonlicht effect heeft op de kleur van hout. Onder invloed van zonlicht en water krijgt hout een grijze kleur. Het hout vlak onder de dakrand wordt niet blootgesteld aan direct zonlicht. Daardoor vergrijst het hout minder en ontstaat er kleurverschil.

Persoonlijk vind ik het kleurverschil niet echt storend. Als je zo’n kleurverschil niet mooi vindt, dan zou je het hout na plaatsing kunnen behandelen met een beits, die direct de grijze kleur geeft. Of de woning geen overstekende dakrand geven, zodat het hout overal op dezelfde manier vergrijst. Opmerking hierbij is wel dat een gevel die op het zuiden is gericht altijd anders vergrijst dan een gevel op het noorden. Maar dat vind ik de charme van een natuurproduct.

het detail: hout
beeld van de hele kopgevel

GRATIS E-BOOK HET DETAIL: OPVALLENDE DETAILS VAN HUIZEN BELICHT EN TOEGELICHT

Schrijf in voor de nieuwsbrief en ontvang gratis het e-book Het Detail. Na het lezen van dit e-book kijk je anders naar huizen. Je ziet details die je nooit zijn opgevallen en weet meer over de bouwkundige principes erachter.

I agree to have my personal information transfered to MailChimp ( more information )

Ik zal je e-mailadres nooit weggeven, ruilen of verkopen. Je kunt je op elk moment afmelden.

interview

Onlangs ben ik geïnterviewd door het vakblad Mebest over duurzame verbouwingen voor particulieren.
Klik op de afbeelding om het interview te lezen.

“artikel

zoek op de site

testimonials

"Hans heeft ons veel zorg uit handen genomen." - Marjan & Imro
 
meer testimonials

blog artikelen

  • een echte jaren 30-wijk
  • het detail: houten gevelbekleding
  • het detail: houten hoek
  • het detail: waterslag
  • het detail: buitenmuurafwerking

Vragen?

Neem gerust contact met mij op:

06 29 14 13 50
info@hansklanker.nl

  • Like us
  • Follow us
  • Add to circle

© 2016 Hans Klanker architect

architectenregister registratienr. 1.060401.013

  • aannemer kiezen
  • blog
  • bouwbegeleiding
  • contact
  • duurzaam ontwerp
  • home
  • kennismaken
  • mijn aanbod
  • milieuvriendelijk
  • projecten
  • stappenplan
  • testimonials
  • vergunning
  • werkomschrijving